Ska Praat Podcast: De KRACHT van de GROEP!

De derde en voorlopig laatste Ska Praat Podcast staat online. Deze keer over de kracht van de groep. Want hoe ontwikkelen kinderen zich in een groep? We bespreken het in de Ska Praat Podcast!

Chantal (podcast host) heeft er weer zin in. Samen met Joke Spruit (manager pedagogiek bij Ska Kinderopvang) en Mark Mieras (wetenschapsjournalist gespecialiseerd in hersenen) gaat ze het gesprek aan over de kracht van de groep.

Hoe werkt het sociale systeem voor een kind?

Chantal vraagt zich af hoe belangrijk de interactie in een groep is voor een kind. “Alles gaat om de interactie met de groep” zegt Joke. Mensen, en dus ook kinderen, zijn sociaal en willen dus ook interactie. Dat begint al direct na de geboorte. Mark vult aan: “De groep is alles voor een mens. We zijn sociale dieren. Voor een kind is het heel belangrijk om te leren hoe je in het sociale systeem gedraagt.

Als baby kijk je eens om je heen en zie je je ouders. Een baby moet wennen aan de ouders, maar natuurlijk ook andersom. Ouders met meerdere kinderen zullen herkennen dat niet ieder kind overal hetzelfde op reageert. Ouders en kind moet echt elkaar leren ontdekken. De enige weg om dat te doen is interactie.

“Je loopt als ouders vaak achter de ontwikkeling van je kind aan. Oh, hij kan dit al!” Je kind zit of loopt terwijl jij dat misschien nog niet had verwacht. Of je kind heeft opeens iets van de tafel gegrepen.

Een baby moet een reactie krijgen van een ouder. Wanneer je niet reageert, lacht of praat met je kind, dan schrikt het kind daarvan. Mark vult Joke aan. “Kinderen zijn enorm gericht op interactie.” Uit onderzoek blijkt dat kinderen veel sneller een vreemde taal leren in interactie met een persoon, dan met een bandje of video. Een bandje of video reageert niet, dus dat is eenrichtingsverkeer. De kinderen hebben uiteindelijk helemaal niks geleerd over de vreemde taal zonder enige vorm van interactie.”

Vriendschappen van baby’s

Op het kinderdagverblijf zien we dat baby’s al vriendschappen kunnen sluiten. We leggen ze dan ook naast elkaar zodat ze naar elkaar toe kunnen bewegen. De actie en reactie is vanaf dan al aanwezig, terwijl je als ouder misschien denkt: dat kan mijn kind nog niet.

Kinderen zijn al bezig om mee te praten, maar komen alleen nog niet uit hun woorden. 

Chantal herkent het beeld bij haar kinderen. “Je loopt als ouders vaak achter de ontwikkeling van je kind aan. Oh, hij kan dit al!” Je kind zit of loopt terwijl jij dat misschien nog niet had verwacht. Of je kind heeft opeens iets van de tafel gegrepen. “Huh, heeft hij de afstandsbediening van de tafel gepakt?”

Pratende baby’s

Na 6 maanden zijn kinderen al actief met de taal bezig. Uit onderzoek blijkt dat een deel van de hersenen al druk bezig is met de taal. Kinderen zijn al bezig om mee te praten, maar komen alleen nog niet uit hun woorden.

Op het kinderdagverblijf praten we daarom tegen het kind als we iets aan het doen zijn. “Ik pak je op en loop naar binnen.” of “Ik ga je nu even verschonen.” Als je het kind op een laag tempo meeneemt in alles wat je doet, zal je kind dat allemaal kunnen verwerken. Joke geeft als tip aan luisterende ouders: “Vertel wat je aan het doen bent en neem daar uitgebreid de tijd voor.”

Tegenwoordig zie je steeds vaker ouders die met de kinderwagen lopen en muziek luisteren met een hoofdtelefoon. Pak juist dit moment om samen met je kind contact te zoeken en uit te leggen wat je aan het doen bent.

Spreek met je kind alsof het een goede vriend is

Vaak hebben volwassenen de neiging om kindertaal te gebruiken in gesprek met kinderen. Terwijl kinderen meer hebben aan rijke taal. Gebruik niet per se moeilijke woorden, maar wel de normale grammatica en woordkeuze. Praat tegen je kind alsof je tegen een vriend of vriendin praat.

Chantal vraagt zich af waarom we massaal met een hoog stemmetje met onze kinderen praten. Mark heeft het antwoord: “Kinderen kunnen het beter volgen als je met een hoge stem praat. Je kind krijgt een seintje: nu moet ik opletten. Blijf het dus vooral doen!”

Laat peuters op ontdekkingstocht gaan

Terug naar de kracht van de groep: hoe zit het eigenlijk met peuters? Peuters willen van alles, en willen dat vaak helemaal zelf doen. Het is een mooie leeftijd waarin kinderen heel erg vrij zijn in hun hoofd. Ze leren wat ze zelf willen doen en denken na hoe ze dat kunnen bereiken. In deze leeftijd leren kinderen ook veel van elkaar. Door samen in gesprek te gaan en op ontdekkingstocht te gaan.

Ook op onze opvanglocaties hebben we snel de neiging om tussen een ruzie te springen. Maar dat raden we niet altijd aan.

Mark vult aan: “Op de peuterleeftijd leren kinderen sociaal te zijn en verbreden zij zich in het sociale domein. Dat moet een kind zelf doen. Je kunt als ouder niet uitleggen hoe het sociale systeem werkt, dat moet een kind zelf ervaren.” Chantal merkt op dat ruzie maken toch wel erg vaak voorbijkomt in de podcast.

Ook op onze opvanglocaties hebben we snel de neiging om tussen een ruzie te springen. Maar dat raden we niet altijd aan. Soms is het goed om de kinderen met elkaar in gesprek te laten gaan, zodat ze leren hoe je omgaat met een verschil in mening. Door kinderen zelf de oplossing aan te laten dragen, leren ze hier veel sneller mee om te gaan.

Hulp van de kinderopvang

Ouders kiezen voor een kinderopvang die dicht bij huis is waar ze zich vertrouwd voelen. “Namens Ska willen we graag kennis delen met ouders” zegt Chantal. “Maar zitten ze daar wel op te wachten?”

Joke merkt op dat ouders goed in de gaten hebben hoe ze hun kind willen opvoeden en wat ze willen meegeven. Toch heeft iedereen wel eens een moment dat je even niet meer weet wat je moet doen. Dat herkennen Chantal en Mark. Op dat soort momenten heb je de mogelijkheid om je netwerk om je heen te gebruiken. Je kunt advies vragen van andere ouders, je eigen ouders of onze pedagogisch medewerkers. Onze pedagogisch medewerkers werken soms al tientallen jaren met dezelfde leeftijdsgroep en hebben daardoor veel kennis. “Spreek vooral een pedagogisch medeweker aan als je ergens mee loopt en een vraag hebt!” geeft Joke aan.

De online wereld

Kinderen zijn online steeds actiever. Je kunt samen online gamen, video’s editen of TikTok-video’s bekijken. Hoe ga je daar als ouder mee om? Joke raadt niet aan om alle onlinekanalen maar te verbieden. “Vroeger deed je als kind ook dingen die je ouders niet altijd wisten. Dat betekent niet direct dat het slecht was.”

“In de kinderraad vragen kinderen altijd om één ding: de wifi-code.”

Wat betreft de online aanwezigheid op sociale media van kinderen: volg je kind op sociale media. Ga het gesprek aan wat je ziet en bespreek wat je tegenkomt. Vraag je kind wat het online doet en wat ze ervan vindt.

Hoe gaan we daar bij Ska Kinderopvang mee om? Kinderen willen bij ons ook achter een scherm zitten. “In de kinderraad vragen kinderen altijd om één ding: de wifi-code.” Daarna komen pas andere verzoeken voor een nieuw spel of een voetbal.

Bij Ska hebben we gelukkig altijd de aanwezigheid van andere kinderen. Je kunt dus altijd samen aan de slag. Wel blijft de online aanwezigheid een belangrijk onderdeel van de wereld van vandaag. Daarom moet je als ouder nadenken over de vraag: wat vind je belangrijk voor je kind op de lange termijn? Op de korte termijn geef je graag toe. Je geeft de tablet als je kind achter in de auto zit om er even geen last van te hebben. Of je kind mag spelen op je mobieltje als je iemand te gast hebt. Denk na over wat je je kind wil meegeven voor de wereld van morgen!

Wil je op de hoogte worden gehouden. Klik op de button Volgen en op het belletje in de Spotify app. Je krijgt dan een melding wanneer er een nieuwe podcast online staat.