Vorige week kwam de eerste aflevering van de Ska Praat Podcast online. Chantal, Joke en Mark zijn trots op de eerste reacties. De tweede aflevering gaat over de rol van de kinderopvang. Wat zijn de ontwikkelkansen voor kinderen die vandaag opgroeien? Beluister de Ska Praat Podcast: Rol van de kinderopvang.
Podcast host Chantal zit ook de tweede aflevering klaar om het gesprek te leiden. “Want hoe belangrijk is kinderopvang voor het kind? En wat doen pedagogisch medewerkers om de gezonde ontwikkeling van kinderen te stimuleren?” Joke Spruit (manager pedagogiek bij Ska Kinderopvang) en Mark Mieras (wetenschapsjournalist gespecialiseerd in hersenontwikkeling) gaan in gesprek en geven antwoord.
Door het coronavirus is de rol van de kinderopvang voor een aantal ouders veel duidelijker geworden. De kinderopvang was een tijd gesloten. Kinderen konden niet naar school en de kinderopvang. In deze tijd misten kinderen niet alleen opa, juffen en vriendjes, maar ook de pedagogisch medewerkers.
Voor kinderen was het enorm wennen tijdens de lockdown, maar natuurlijk ook voor ouders. Je hebt opeens elke dag je kinderen thuis, terwijl er ook wordt verwacht dat je blijft werken. Dat is wennen.
In het weekend is het gebruikelijk om de hele dag met je kind te zijn. Joke merkte dat ouders daar doordeweeks meer moeite mee hadden. “Ouders vroegen naar werkjes voor kinderen. Want hoe kom je anders de dag door?” Door activiteiten en dagritmekaarten aan te bieden, gaven we ouders hulpmiddelen om de dag in te richten. Rust, structuur en voorspelbaarheid zijn heel waardevol voor de ontwikkeling van kinderen.
In het begin was er veel onzekerheid. Voor kinderen, ouders maar ook voor ons als kinderopvang. Toen duidelijk werd dat het coronavirus nog wel even onder ons zou blijven, hebben we contact gezocht met ouders. Pedagogisch medewerkers belden ouders (en soms kinderen) om te vragen hoe het thuis ging.
Tijdens deze gesprekken kwamen we erachter dat sommige ouders écht in een uitdagende thuissituatie zitten. Bijvoorbeeld een gezin waar papa of mama ziek is. Of overgrootouders die veel hulp nodig hebben van hun kind. Door middel van noodopvang probeerden we ouders te ontlasten. Hier hebben kinderen en ouders profijt van!
Kinderen en ouders waren samen de hele dag thuis. Niemand kon of wilde ergens naartoe. Het kan niet anders dan dat een aantal kinderen geprofiteerd hebben van de rust en voorspelbaarheid tijdens deze dagen. Kinderen waren samen met papa, mama, broertjes en zusjes en hadden alle aandacht voor elkaar.
Kinderen ontwikkelen zich van nature. Ten eerste heeft een kind de aandacht en interesse van zijn ouders nodig. Sommige ouders waren tijdens de lockdown zo druk met het coronavirus, werken en andere zaken, dat echte aandacht voor het kind ontbrak. Op de kinderopvang hebben pedagogisch medewerkers de ruimte om de aandacht te geven dat het kind verdient. “Daarom vind ik de term kinderopvang ook niet passend…” zegt Mark Mieras.
In Israël is er een onderzoek geweest naar de interesse van ouders, leerkrachten en pedagogisch medewerkers bij kinderen. De volwassenen kregen de opdracht om aan kinderen te vragen om over zichzelf te vertellen. Uit de resultaten blijkt dat kinderen een steeds rijker verhaal over zichzelf konden vertellen. Kinderen komen beter uit hun woorden, zijn trotser en zijn beter in staat om met moeilijke dingen om te gaan. Het blijkt dus dat het luisterend oor van ouders en pedagogisch medewerkers van enorm belang is voor het kind.
Tijdens de lockdown is de waarde van de kinderopvang voor ouders duidelijker geworden. Op de speelleergroep, het kinderdagverblijf en de buitenschoolse opvang is er de aandacht, ruimte en tijd om kinderen te helpen om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen.
Chantal merkt dat veel ouders hetzelfde beeld hebben over de kinderopvang, namelijk een oppasservice waar je kind nog even naartoe gaat na schooltijd. “Ik merk dat ik er fanatiek van word!” zegt Chantal. “Het klopt namelijk niet met de realiteit.”
Bij Ska mag je soms ook dingen doen die je ouders thuis liever niet hebben.
Joke herkent dit beeld en heeft misschien een verklaring. “Ouders zijn tijdens corona niet meer op de groepen aanwezig. Wanneer je je kind ophaalt op de opvang, dan ga je snel naar huis om te koken, sporten en misschien ook nog wel even te werken. Het is dan voor ouders minder zichtbaar wat er op de kinderopvang gebeurt.”
Kinderen ontdekken na schooltijd misschien wel meer van hun talenten. Op school ben je bezig met rekenen en taal, maar op de bso kun je doen wat je echt wil doen. Het is ten slotte de vrije tijd van het kind. Je kunt bij ons ontdekken wat je wil doen én hoe je dat wil doen. Kinderen bepalen zelf wat ze doen. Dit helpt ze later in hun leven.
Bij Ska mag je soms ook dingen doen die je ouders thuis liever niet hebben. Sloop bijvoorbeeld een fiets. Je ouders vinden dat waarschijnlijk een minder goed idee, want dan heb je geen fiets meer!
De buitenschoolse opvang is een mooie oefenplaats voor de ‘echte wereld’. Als kind leer je dat er een breder perspectief is dan alleen jezelf. Je wil zelf van alles doen, maar merkt dat er ook een ander is. Daar moet het kind wat mee. Onze pedagogisch medewerkers kunnen dat proces goed begeleiden.
Mark ziet dat plezier ontzettend belangrijk is voor de ontwikkeling van een kind. Plezier is een-op-een gekoppeld aan de ontwikkeling van een kind. “Je kunt plezier zien als een effectieve indicator van de ontwikkeling.”
Joke herkent het verhaal van Mark. “Binnen Ska Kinderopvang noemen we dit ook wel het welbevinden van een kind. Dat is de absolute basis. Als een kind lekker in zijn vel zit, kan het zich pas ontwikkelen.”
Ten eerste, geven pedagogisch medewerkers structuur aan de groep. Na schooltijd komt een grote groep kinderen binnen en iedereen moet even ontladen. Dat is soms best een uitdaging. Duidelijkheid over de waarden en de normen zijn daarom van groot belang. Op het moment dat de waarden en normen helder zijn voor kinderen, geeft dat een veilige omgeving. Op het moment dat de normen en waarden niet duidelijk zijn, is er direct chaos. Kinderen proberen dan steeds de grenzen te verleggen.
Ten tweede, heeft de pedagogisch medewerker de rol om de kinderen te prikkelen. Wat vinden kinderen leuk om te doen? En waar zijn ze goed in? De pedagogisch medewerkers faciliteren een omgeving waarin iedereen zijn talenten kan ontdekken. Niet alleen een veilige plek, maar dus ook de juiste materialen.
“Kinderen leren ontzettend veel van elkaar” geeft Joke Spruit aan. Dat kan van leeftijdsgenootjes zijn, maar ook van iets jongere of oudere kinderen. De waardevolle vriendschappen zijn vaak ontstaan vanaf een jonge leeftijd. Misschien ook wel bij de luisteraar? “Mijn kinderen zijn 23 en 26 jaar maar de belangrijkste vriendschappen zijn ontstaan op het kinderdagverblijf.”
“Beide ontwikkelingen even belangrijk” zegt Mark Mieras. De jongste kinderen leren voornamelijk door interactie met volwassenen, zoals ouders of pedagogisch medewerkers. Ze leren hoe het sociale systeem werkt. Dat gaan ze gebruiken wanneer ze ouder worden. Naarmate kinderen ouder worden, wordt de interactie met kinderen belangrijker. Ze leren van elkaar.
Een mooi voorbeeld is de ontwikkeling van taal. De eerste vijf jaar gaat dat nog redelijk langzaam, maar vanaf het vijfde of zesde jaar gaat het veel sneller. De woordenschat van kinderen groeit enorm snel omdat ze veel woorden van elkaar leren. Het zijn niet alleen meer de woorden die je van een ouder of pedagogisch medewerker hoort, maar ook van leeftijdsgenootjes.
In het verleden legden de overheid en kinderopvangorganisaties de nadruk op praktische zaken. Is de speelplek van het kind veilig? Krijgen kinderen op tijd een stuk fruit? Tegenwoordig wordt er veel meer gekeken naar het welzijn van de kinderen. Pedagogisch medewerkers dragen actief bij aan de ontwikkeling van kinderen.
Wil je op de hoogte worden gehouden. Klik op de button Volgen en op het belletje in de Spotify app. Je krijgt dan een melding wanneer er een nieuwe podcast online staat.
Op woensdag 13 maart vond de eerste inspiratieavond van 2024 voor ouders plaats op onze locatie Villa Blanca in Leusden. We blikken terug op een fantastische avond met enthousiaste ouders die deelnamen aan één van de drie inspirerende workshops.
Op donderdag 29 februari en vrijdag 1 maart kwamen de studenten van het ROC Amersfoort langs op Integraal Kindcentrum de Kei!
Per 24 maart 2024 draagt Harriët Verkleij de voorzittershamer van de Raad van Toezicht van Ska Kinderopvang over aan Monique Govers.
