Spelend leren

Naar het artikel van Joke Spruit, manager Pedagogiek. 

Vanaf de geboorte beginnen kinderen met het oefenen van zelfsturing. Opdrachten uitvoeren, soms moeten wachten; of een gemaakt plannetje aanpassen; zelfsturing speelt een rol bij alles wat we doen. Het is dan ook belangrijk om dat goed te ontwikkelen, want je hebt het de rest van je leven nodig! Maar, hoe doe je dat dan?  

 Zelfsturing
Als mensen moeten we vaak schakelen. Van praten naar luisteren, meerdere dingen tegelijk onthouden, samenwerken, impulsen beheersen. Hiervoor heb je zelfsturing nodig en dit beginnen we al vanaf een heel jonge leeftijd te leren!  

Er zijn 3 soorten van zelfsturing: 

1. Dingen kunnen onthouden (werkgeheugen) 
2. Bepaalde dingen beter niet of niet meteen doen (impulscontrole)
3. Soms je plan of strategie kunnen veranderen (flexibel zijn) 

Hoe leer je dat? 

Kinderen oefenen met heel veel verschillende manieren met zelfsturing. Als de juf bijvoorbeeld een bal neerlegt en zegt “jullie mogen er nog niet tegen aan trappen!”, oefenen kinderen met impulscontrole. Want een bal is om tegen te trappen, dus je moet bewust de keuze maken om dat niet te doen. 

Zelfsturing leer je vanaf je geboorte en gaat door tot na de puberteit. Maar wanneer kinderen tussen de 3 en 6 jaar oud zijn, zijn ze hier extra gevoelig voor. Het is dan belangrijk dat ze leren dat ze verschillende rollen hebben, afhankelijk van de situatie. Bijvoorbeeld, dat ze soms mogen vertellen en soms naar iemand anders moeten luisteren. Dit kun je oefenen door plaatjes van een oor en een mond te hebben. Het kind wat het plaatje van de mond vast heeft mag vertellen, het kind met het oor mag luisteren. Wanneer je de plaatjes wisselt, wissel je dus ook van rol! 

Ook door spelletjes zoals stoelendans oefen je zelfsturing. Wanneer de muziek speelt, ben je aan het lopen en mag je nog niet op een stoel gaan zitten (impulscontrole). Je moet dus goed onthouden wat de regels van het spel zijn. Of wanneer je samen met andere kinderen speelt en de rest wil ineens een ander spelletje spelen, moet je je soms aanpassen. Je oefent zo met flexibiliteit. 

Waarom moeten we dit kunnen? 

Zelfsturing is ontzettend belangrijk, want het speelt een rol bij alles wat we doen. Je hebt het nodig om goed te kunnen leren. Als je goede zelfsturing ontwikkelt als kind, heb je vaak meer succes op school, maak je makkelijker vriendjes, kun je beter omgaan met teleurstellingen, kun je gemaakte plannen uitvoeren en je langer concentreren. Hier heb je ook later veel baat bij, want je kunt goed samenwerken, beter relaties onderhouden, op je gezondheid letten en een bijdrage leveren aan de economie. Van goed ontwikkelde zelfsturing heb je je leven lang plezier.